اعطای مدال تشویق مرزداری به عشایر سردشت در دورهٔ پهلوی دوم:
در دورهٔ پهلوی دوم، دولت ایران برای تقویت امنیت مرزهای غربی به ویژه در مناطق حساس کردستان و شهرستان سردشت، سیاست‌هایی اجرا کرد که نقش عشایر مرزنشین را در خط مقدم دفاع از مرزها برجسته می‌کرد. به همین منظور، دولت برای قدردانی از خدمات آنان مدال‌هایی موسوم به «سلحشوران مرزی» یا «مدال تشویق مرزداری» اعطا می‌کرد. این مدال‌ها در دههٔ ۱۳۴۰ یا ۱۳۵۰ خورشیدی به گروهی از سران و معتمدان طوایف مستقر در نواحی مرزی تعلق گرفت و به‌نام محمدرضا شاه پهلوی صادر می‌شد. مراسم اعطای مدال معمولاً با حضور نمایندگان عالی‌رتبه دولت، از جمله استاندار آذربایجان غربی و فرمانده ژاندارمری منطقه، برگزار می‌شد. هدف اصلی این سیاست، تشویق عشایر به حفاظت فعال از مرزها و تقویت وفاداری آن‌ها به دولت بود. علاوه بر جنبهٔ امنیتی، اعطای مدال‌ها دارای اهداف سیاسی و تبلیغاتی نیز بود و نمایش همکاری دولت با جوامع محلی را ممکن می‌کرد. با این حال، برخی منتقدان معتقد بودند که این اقدامات بیشتر به منظور مشروعیت‌بخشی حکومت مرکزی و کنترل مناطق مرزی صورت گرفته تا توجه واقعی به نیازها و حقوق عشایر. شواهد نشان می‌دهند که اعطای مدال‌ها نمادی از تعامل دولت مرکزی با اقوام محلی بوده و همزمان با اهداف امنیتی، سیاسی و اجتماعی همراه بوده است. اطلاعات گردآوری‌شده عمدتاً مبتنی بر منابع شفاهی اهالی سردشت است و با الگوهای قدردانی حکومت پهلوی دوم از جوامع مرزنشین همخوانی دارد. در مجموع، اعطای مدال تشویق مرزداری به عشایر سردشت نه تنها بیانگر اهمیت نقش آنان در حفاظت از مرزهای کشور بود، بلکه نمایانگر سیاست‌های دولت در حفظ امنیت، مشروعیت و تعامل با جامعه محلی به‌طور همزمان محسوب می‌شد.
دریافت‌کنندگان مدال (بر اساس روایت‌های محلی و مصاحبه با دکتر امینیان)
1.حسن آقا بریاجی – روستای بزیله، از ایل بریاجی¹
2.ابراهیم آقا بریاجی – روستای بیشاسب، از ایل بریاجی²
3.حمه آقا ملکار – روستای ملاشیخ، از ایل ملکاری³
4.کاک‌الله آقا پاراستان – روستای پاراستان، از ایل گورک⁴
5.احمد آقا خضری – روستای سیسیر، از ایل گورک⁵
6.ممند آقا سالاری – روستای بیژوه، از ایل میراودلی⁶
7.عبدالله آقای محمدی – روستای سنجوه، از خاندان باپیراغایی⁷
8.سعید آقای محمدی – روستای رشکان از خاندان باپیراغایی⁸
9.رحمان آقا اسمعیل‌زاده – روستای قلته، از ایل سمایلهٔ کویری⁹
10.حمزه آقای ابراهیمی – روستای بریسوی، از طایفهٔ کلاوسپی¹⁰
اعطای چنین مدال‌هایی به بزرگان عشایر مرزنشین، بخشی از سیاست کلی حکومت پهلوی دوم برای جلب وفاداری و تقویت همکاری جوامع ایلی با نیروهای ژاندارمری و مرزبانی بود¹¹. در آن دوران، ژاندارمری برای کنترل و حفاظت از مرزها—به‌ویژه در استان‌های مرزی آذربایجان غربی، کردستان و ایلام—به‌طور جدی به نفوذ اجتماعی و شبکهٔ ارتباطی ریش‌سفیدان محلی متکی بود¹². استفاده از مدال‌ها و نشان‌های اختصاصی مرزبانی، از جمله «آویز سینهٔ ژاندارمری»، در واقع ابزاری نمادین برای تحکیم این روابط و ایجاد پیوندهای وفاداری محسوب می‌شد¹³. 
تا زمان نگارش این متن، سند مکتوب یا تصویری از مراسم اعطای این مدال‌ها شناسایی نشده است. با این حال، همخوانی اطلاعات شفاهی با جغرافیای ایلی–روستایی سردشت¹⁴ و شواهد موجود دربارهٔ وجود مدال‌های مشابه در ساختار ژاندارمری پهلوی¹⁵، اعتبار نسبی این روایت را تقویت می‌کند.
پژوهش تکمیلی در آرشیو روزنامه‌های سراسری دههٔ ۴۰ و ۵۰ (از جمله اطلاعات، کیهان و تهران مصور)، اسناد استانداری آذربایجان غربی و بایگانی ژاندارمری می‌تواند به تعیین تاریخ دقیق، شناسایی جزئیات مراسم و استخراج تصاویر رسمی منجر شود.
محمدفاضل شوکتی- سردشتنامه(بخش عشایر سردشت)-  بیست و سوم مرداد ماه سال 1404 شمسی
________________________________________

منابع و ارجاعات
1.استانداری آذربایجان غربی، گزارش پژوهشی پراکندگی ایلات و طوایف شهرستان سردشت، ارومیه: معاونت سیاسی، ۱۳۸۶، ص ۴۲ (روستای بزیله؛ ایل بریاجی).
2.همان، ص ۴۳ (روستای بیشاسب؛ ایل بریاجی).
3.همان، ص ۴۴ (روستای ملاشیخ؛ ایل ملکاری).
4.همان، ص ۳۸ (روستای پاراستان؛ ایل گورک).
5.همان، ص ۳۹ (روستای سیسیر؛ ایل گورک).
6.همان، ص ۵۲ (روستای بیژوه؛ ایل میراودلی).
7.پایگاه ملی اطلاعات اماکن روستایی ایران، «سنجوه – دهستان آلان – شهرستان سردشت» [بازبینی: ۱۴۰۴/۰۵/۲۰].
8.همان، «رشکان – دهستان آلان – شهرستان سردشت».
9.همان، «قلته – دهستان زوران – شهرستان سردشت».
10.همان، «بریسوی – دهستان … – شهرستان سردشت».
11.زرگر، علی‌اصغر، ساختار و کارکرد ژاندارمری در ایران عصر پهلوی دوم، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۴، ص ۱۱۲.
12.همان، ص ۱۱۵–۱۱۷.
13.«فهرست و تصاویر آویز سینه مرزبانی ژاندارمری پهلوی»، آرشیو بازار کلکسیون نظامی ایران، بازدید: ۱۴۰۴/۰۵/۲۰.
14.استانداری آذربایجان غربی، همان منبع (پراکندگی طوایف).
15.زرگر، همان منبع، ص ۱۴۲–۱۴۳ (کاربرد مدال‌ها و نشان‌های اختصاصی در ژاندارمری).
16.مصاحبه با دکتر عبدالرحمان امینیان سردشتی، تاریخ ۲۳ مرداد ۱۴۰۴.