شناخت‌نامه علمی و فرهنگی حاج ملامحمد حفیدی (سردشت)
نویسنده: محمد فاضل شوکتی
________________________________________
حاج ملامحمد حفیدی، فرزند ملاعلی و نوهٔ محمد صادق، در سال ۱۳۲۷ شمسی در روستای قلعه‌رشه از توابع شهرستان سردشت به دنیا آمد. وی در خانواده‌ای مذهبی رشد یافت و از همان ابتدا مسیر تحصیل علوم دینی را در پیش گرفت. ایشان اجازه تدریس و افتاء خود را از ماموستا سید عبدالعظیم (چورتا) و نیز از سید سلیمان ماوتی اخذ کرده است. به عنوان یک تن از پیروان طریقت نقشبندیه در منطقه سردشت، ایشان نه فقط در مقام روحانی که در کسوت نویسنده، مترجم و پژوهشگر نیز ظاهر شده است. در شهر سردشت، خیابان خیابان شیخ مولانا (سید قطب سردشت) کتابفروشی‌ای به نام خود دارد که نشانگر حضور فرهنگی او در این منطقه است.
تحصیل علوم دینی: ایشان در محیط مدارس دینی منطقه به فراگیری علوم شرعی، معارف دینی و عرفانی پرداخت.
کسب اجازه افتاء و تدریس: با اخذ اجازه از علما، وارد عرصه ارشاد، تدریس و تولید علم گردید.پژوهش و ترجمه: عمدهٔ آثار ایشان در حوزهٔ علوم دینی، اخلاق، عرفان و ترجمه متون اسلامی به زبان کردی یا فارسی می‌باشد. با تأسیس کتابفروشی و نشر آثار در شهرستان سردشت، نقش فعالی در ترویج کتاب و فرهنگ دین داشته است.تعلق معنوی به این سلسله تصوفی نیز در شخصیت و فعالیت‌های وی مؤثر بوده است، که جنبهٔ عرفانی کار او را برجسته می‌سازد.
از ایشان بیش از ۱۵ اثر منتشر شده است که برخی از شاخص‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
«باخچه‌ی خوشه‌ویستان: له ژیان‌و به‌سه‌رهاتی پیغه‌مبه‌ری خوشه‌ویستمان وه ئال و ئه‌سحابی» (چاپ ۱)
«چاره‌سه‌ری ره‌وشت و ئه‌خلاق» – همکاری با بابک محمودی‌کهریز
«گهوههری یاقووت (له فه‌رمایشته‌کانی فه‌خری مه‌وجوودات (ص))» – با محمد بن محمد غزالی
«فلیضحکوا قلیلا و لیبکوا کثیرا: کم پیکه‌نین و زور گریان… به فه‌رمانی خودای په‌روه‌ردگارمان» – چاپ مشترک با محمود مصری
این فهرست نشان می‌دهد که حوزهٔ کاری ایشان شامل تالیف، ترجمه و نشر متون دینی و عرفانی به زبان کردی (و گاهی فارسی) است.
حاج ملامحمد حفیدی را می‌توان یکی از چهره‌های فرهنگی و دینی منطقهٔ سردشت و اقلیم کردستان دانست که با ترکیبِ روحانیت، عرفان و پژوهش ادبی، حضور متفاوتی یافته است. نقاط قوت کار او عبارت‌اند از:
بومی‌گرائی فرهنگی: وی با زبان کردی و قالب‌های محلی (مترجم و مولف) به جامعه خود خدمت کرده است؛
ارزش اجتماعی: فعالیت فرهنگی (کتابفروشی، نشر، ترجمه) در منطقه‌ای که غالباً امکانات کمتر داشته، نقش مهمی در ارتقای سطح فرهنگی داشته است؛
اتصال عرفان و پژوهش: تعلق به طریقت نقشبندیه و پژوهش در اخلاق و عرفان، نشان‌دهندهٔ نگرشی فراتر از صرفاً آموزش دینی رسمی است.
در عین حال، می‌توان به برخی نکات برای بهبود کارنامه اشاره کرد:
ضرورت انتشار فهرست جامع و امکان دسترسی به آثار وی (برای پژوهشگران)؛
تدوین نقد و بررسی علمی آثار او توسط محققان حوزهٔ کرد و اسلام؛
ترویج بیشتر آثار وی در سطحی فراتر از منطقه سردشت برای انتقال تجربه به دیگر مناطق.
حاج ملامحمد حفیدی، نماینده‌ای از نسل پژوهشگران دینی در منطقهٔ کردستان است که ضمن حفظ ریشه‌های محلی، در عرصهٔ تولید علم، ترجمه و نشر نیز فعال بوده است. کار او، اگرچه عمدتاً محلی است، اما می‌تواند الگوی مناسبی برای ترکیب «روحانیت»، «پژوهش» و «فرهنگ بومی» باشد. توصیه می‌شود که پژوهشگران کردستانی و پژوهشگران معارف اسلامی، بررسی دقیق‌تری بر آثار ایشان داشته باشند تا ظرفیت‌های نهفته در آن‌ها بیشتر آشکار شود.
منابع :
۱. گفت‌وگوی تلفنی با محمدفاضل شوکتی، پژوهشگر فرهنگی و نویسندهٔ سردشتنامه، ۲۷ مهر ۱۴۰۴.
۲. منابع تلفنی در دسترس نویسنده، گردآوری‌شده توسط محمدفاضل شوکتی، مهرماه ۱۴۰۴.
۳. گفت‌وگو با آقای سد جامی سیدنژاد، منبع شفاهی، انجام‌شده در مهرماه ۱۴۰۴.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید